De laatste semesters heb ik veel gewerkt vanuit de extremiteiten, de armen en benen. Daar onderzochten we de verbindingslijnen vanuit de hand door de arm en hoe het dan verder verbond met de borstkas en via het bekken met de benen. Of vanuit de voet door het been naar het bekken, de wervelkolom, de borstkas en het hoofd. Nu heb ik voorgesteld om juist vanuit het midden te beginnen, vanuit je centrum.
Verschillende bewegingsstadia
Als je kijkt naar de meest primitieve vorm van beweging dan is dat de eencellige, de amoebe, die beweegt door in te trekken en uit te zetten als een soort pulseren. Je vindt dat terug in onze ademhaling.
De volgende vorm van bewegen is als een zeester, die uitsteeksels heeft maar in het geheel vanuit het centrum beweegt. Daardoor veranderen de uitsteeksels ook van plaats. In de menselijke vorm is dat buigen en strekken, buikspieren afwisselen met rugspieren Of in elkaar krimpen en je uitstrekken. In de dans heet dit contract en release.
Dan volgt de beweging waarbij de linkerkant tegelijk beweegt, dus linkerarm en linkerbeen. En precies zo de rechterkant tegelijk. Dat geeft een soort rollen, zonder dat er veel verandert in de wervelkolom. Wij in de feldenkrais gemeenschap noemen dat ongedifferentieerd, omdat het de romp meer als een statisch geheel houdt. Dat is te zien in de eerste fase van lopen. Zo’n trotse peuter met de handen omhoog en een beetje wijdbeens waggelend naar rechts en links bij iedere stap. Dit is de fase waarbij hand en been zo sterk samen werkt, dat er geen mogelijkheid over is om eventueel iets in de hand te houden. Alles is gefocust op in balans blijven door rechterarm en rechterbeen tegelijk te bewegen en linkerarm met linkerbeen.
Meer complexe bewegingen
De volgende fase in de bewegingsontwikkeling is als rechterarm en linkerbeen gaan samenwerken en linkerarm en rechterbeen. Dat noemen ze in de ontwikkeling van een baby de lateralisatie, dus wanneer een kind niet meer hoeft na te denken over haar balans en de ontwikkeling zich kan gaan richten op de fijne motoriek. Dan gaat het kind kiezen welke hand favoriet is, vandaar de naam. Wij noemen dat differentiatie, een veel grotere complexiteit in met name de romp bewegingen. Daardoor worden armen en benen vrijer om andere zaken te doen, de fijne motoriek komt meer op de voorgrond en tegelijk is dat de fase waarbij voor het eerst een bal wordt weggeschopt. De romp wordt langzaam steeds meer een geïntegreerd deel van elke beweging.
Verlies aan complexiteit
Dr. Moshe Feldenkrais zag die noodzaak in de ontwikkeling heel goed. Hij gebruikte veel bewegingen van handen en voeten, van armen en benen om die beweeglijkheid in de romp te stimuleren, omdat hij zag dat wat kinderen in hun leven heel vanzelfsprekend ontwikkelen bij volwassenen vaak verloren is geraakt. Dit is grotendeels te wijten aan ons veelal zittende leven. Maar ook stress of een crisis in het leven kan ons laten terugvallen in meer primitievere bewegingen, oftewel in onze termen minder gedifferentieerd.
Vanuit het centrum als bewegingsvorm
Maar er is een andere manier om het ook te bereiken. Zeker voor degene die de andere manier al uitgebreid heeft uitgeprobeerd kan deze manier een nieuwe kijk op hun beweging geven. Dat is de beweging juist in de romp te beginnen, vanuit het centrum. Niet dat ik nog nooit zulke bewegingen heb aangeboden, maar meer als een soort collectie van bewegingen. Daardoor krijgt het meer nadruk. Ik heb al even naar mijn bewegingsverzameling gekeken. Het zal nog best een uitdaging zijn om deze pareltjes er tussenuit te halen. De meeste zijn namelijk bewegingen, die ik in het begin memoreerde. Zoals jullie weten houd ik wel van uitdagingen en van al doende exploreren, week na week.
De najaarsreeks is dus ‘Vanuit je centrum’ en zal begin september van start gaan.
De kennismakingsles is donderdag 28-8-25 om 8 uur via zoom. Opgeven via feldenkraisutrecht@lombok.nl
No comments yet.